Afleveringen We zijn er Bijna!: zuidwest Frankrijk

Het MAX-programma We zijn er Bijna! verkent dit seizoen het zuidwesten van Frankrijk. Vijf weken lang trekken dertig kampeerders van Bordeaux naar het Franse Baskenland in de Pyreneeën. Het kampeeravontuur eindigt - via onder andere Lourdes en Andorra - in de Dordogne.

Aflevering 1 – dinsdag 19 augustus om 20.30 uur bij MAX op NPO 1
Na aankomst op een stadscamping in Bordeaux reist de groep de volgende dag meteen door naar de rust in Frans Baskenland. Het dorp Itxassou is voor iedereen onbekend en vooral onuitspreekbaar, behalve voor reisleider Evelyne. Met een Baskische moeder en Franse vader heeft Baskenland voor haar geen geheimen. De streek waar de groep deze aflevering kampeert, is voor haar thuiskomen.

Er staat veel op het programma: een stadswandeling door Saint Jean Pied de Port -  het dorp in de Pyreneeën waar veel pelgrims hun wandeltocht naar Santiago de Compostella beginnen-, struinen door markthallen en zelfstandig te maken wandeltochten in de bergachtige omgeving van Itxassou. Ook maakt iedereen zich op voor de eerste officiële jeu de boules wedstrijd.

We maken in deze eerste aflevering nader kennis met een aantal deelnemers. José en Bram bijvoorbeeld. Zij maken op de eerste reisdag een kleine omweg naar de Atlantisch Oceaan: even de zeelucht opsnuiven. Meer dan twintig jaar hebben ze een zeilboot gehad en toen Bram na een druk en stressvol leven het werk vaarwel zei, hebben ze zelfs anderhalf jaar lang hun huis verruild voor de boot. Met hun boot  ‘De Geluksvogel’ voeren ze maanden lang in de wateren rondom de Middellandse Zee.

De jongste deelnemers zijn Jolanda en Albert met hun tien maanden oude teckel Yessy. Zij maken voor het eerst een groepskampeerreis mee. Sterker nog: ze reizen voor het eerst met een caravan. Nadat ze vorig jaar hun autobedrijf hebben verkocht, kochten ze een caravan en na twee weken proefkamperen op de Veluwe, storten ze zich nu in het We zijn er Bijna!-avontuur.

Aflevering 2 – dinsdag 26 augustus om 20.30 uur bij MAX op NPO 1
In deze aflevering reist de groep van het Baskische dorp Itxassou naar het bekende bedevaartsoord Lourdes in de Pyreneeën. Het vertrek gaat niet over rozen: Ton en Joke verliezen bij het nemen van de eerste bocht na de camping hun caravan. Terwijl de auto rechtdoor gaat, verdwijnt de caravan in de sloot naast de weg. De schrik is groot. Gelukkig zijn de meeste deelnemers nog op de camping en met man en macht en vooral met de tractor van de campingbaas wordt de caravan weer de weg opgetrokken. De schade blijkt mee te vallen en ondanks de schrik nog in het lijf, hervatten Ton en Joke de reis.

De hoogte wordt opgezocht, de groep stapt in de trein van Artouste. Dit spoorlijntje, ooit aangelegd voor de aanvoer van mensen en materialen om hoog in de bergen een stuwdam te bouwen, is nu een toeristentrein. Op 2000 meter hoogte rijdt de trein 10 kilometer heen en weer en is daarmee het hoogste treinspoor van Europa. Voor de fitte deelnemers in de groep is de wandeling na de treintocht naar het stuwmeer vanwege de overweldigende natuur letterlijk en figuurlijk een hoogtepunt.

We maken nader kennis met Rob. Hij reist alleen mee met de groep. Zijn vrouw Bep overleed in 2020 op 61-jarige leeftijd. Haar dood kwam als een schok: de diagnose uitgezaaide longkanker was nog maar vier weken gediagnostiseerd toen Bep overleed. Het leven kreeg een andere wending voor Rob. Een vriendin bracht hem op het spoor van retraites waar hij met lotgenoten in contact kwam.

De camping ligt op loopafstand van Lourdes en de groep bezoekt in de avond de dagelijkse Maria-processie. Als het grote plein zich vult met een lint van duizenden mensen wordt het Ave Maria uit volle borst meegezongen.

Aflevering 3 – dinsdag 2 september om 20.30 uur bij MAX op NPO 1
De kampeergroep gaat steeds hoger de bergen in. Vanaf de camping bij Lourdes is er een excursie naar de Pic du Midi, ook wel het balkon van de Pyreneeën genoemd. Op zo’n 2800 meter hoogte is hier meer dan honderd jaar geleden een observatorium gebouwd voor het bestuderen van het heelal en de sterren. Het uitzichtpunt is fenomenaal, maar niet geschikt voor Renee. Ze heeft hoogtevrees. Haar man Nico niet. Toch zijn ze fervente wandelaars in de bergen. Juist dat wandelen heet hen bij elkaar gebracht: ze leerden elkaar kennen via een datingsite waarbij ze elkaar uitkozen op de profielbeschrijving  ‘ik hou van wandelen’.  Na het telefoontje om elkaar voor het eerst te ontmoeten, wist Nico al meteen dat Renee voor hem de ware was. Renee: “Haha, dat klopt. Hij is verliefd geworden op mijn stem.”

Na vier dagen Lourdes is het tijd voor de volgende camping in de buurt van Mirepoix en Carcassonne. Het is nat en drassig, maar toch moeten de luifels worden opgerold en de pootjes ingeklapt. We rijden door het land van de Katharen.

Als na een paar dagen de tocht verder gaat, zijn de caravans en campers weggezonken in het drassige gras en staan ze vast in de modder. Vooral Ine komt  met haar kampeerbus geen centimeter verder. Zelfs de vele handen redden het niet met duwen en trekken. Als een shovel van de camping uiteindelijk uitkomst biedt, kan iedereen weer op eigen houtje de reis vervolgen. De bestemming is Andorra, het dwergstaatje dat hoog in de bergen ligt ingeklemd tussen Frankrijk en Spanje.

Het hoogtepunt van het  bezoek aan de hoofdstad van Andorra is niet het winkelen in dit belastingparadijsje, maar een onverwacht feest in de stad. Een bonte parade van politie- en brandweermannen, reddingswerkers en andere hulptroepen trekt door de straten van Andorra la Vella. Het herinnert Geert aan zijn diensttijd toen hij voor een officierenfeestje het aandurfde om zijn buurmeisje mee uit te vragen. Dat buurmeisje was Corrie: “Ja, en nu zijn we al bijna vijftig jaar getrouwd.”

Aflevering 4 – dinsdag 9 september om 20.30 uur bij MAX op NPO 1
De groep staat tussen de hoge bergen van de Pyreneeën in de dwergstaat Andorra. Er is een feestje op komst: vier mensen in de groep zijn jarig tijdens deze reis en dat wordt gezamenlijk gevierd met een hapjesdag. Dat betekent werk aan de winkel voor alle deelnemers. Iedereen maakt in de caravan een gerecht en aan het eind van de dag resulteert dat in een lange tafel vol lekkernijen. Als na het eten de muziek iets harder gaat, gaan de voetjes van het gras.

Bij Ruud en Reina zit het dansen in het bloed. Ze hebben jarenlang een dansschool gerund. Behalve dat ze danslessen gaven, trainden ze zelf als danspaar voor officiële wedstrijden. “Dat was topsport“, vertelt Reina. “Het was elke dag trainen. We deden soms anderhalf uur over drie pasjes voordat het echt helemaal goed was.” Eén keer behaalden ze de halve finale, maar een wedstrijdbeker hebben ze nooit mee naar huis genomen. Reina werd zwanger en dat gooide roet in het dansleven. “Dan gebeurt er zoveel met je lijf en dat valt niet meer te combineren met topsport.”

Nog één keer zoekt de groep de hoogte op: een kabelbaan en stoeltjeslift brengt de deelnemers naar de top van Arcalis. Met een ligging aan de noordzijde van de Pyreneeën is dit een populair skigebied in de winter met dertig kilometer aan skipistes. De fitte deelnemers van de groep wagen een wandeling  naar een panoramisch monument: een grote ronde loopbrug zweeft als het ware boven de besneeuwde toppen en biedt een spectaculair zicht over de bergketen. Coert en Dea keren halverwege terug: “We worden toch een dagje ouder, ik ben tachtig geworden”, zegt Dea. “Maar als je bedenkt wat ik allemaal nog meemaak! Er zijn mensen van mijn leeftijd die achter de geraniums zitten.”

Bij de volgende reisdag worden de bergtoppen verruild voor de kust. Teckel Yessy van tien maanden oud ziet voor het eerst de zee en legt zijn eerste zwemles met goed gevolg af. In het havenstadje Collioure aan de Middellandse Zee verwonderen Ger en Evelyne zich in een bar aan de vele schilderijen aan de muur. Het zijn niet  zomaar schilderijen. Werk van wereldberoemde kunstenaars als Matisse en Picasso hangen hier aan de wand. Collioure was een populaire ontmoetingsplaats voor jonge schilders in de beginjaren van de 20^e eeuw. Zij  betaalden de drankrekening niet met geld, maar met hun pennen- en verfkunst.

Aflevering 5 – dinsdag 16 september om 20.30 uur bij MAX op NPO 1
De kampeergroep reist nog steeds door het land van de Katharen en dat wordt duidelijk tijdens een excursie naar Minerve. Nu staat dit dorp in het lijstje van ‘mooiste dorpen van Frankrijk’ en slenteren toeristen door de smalle Middeleeuwse straatjes, maar in het jaar 1210  werd Minerve grotendeels verwoest en werden 140 inwoners levend verbrand omdat ze een andere interpretatie van de bijbel naleefden dan de Rooms-Katholieke kerk dicteerde. Herinneringen aan deze kruistocht tegen de Katharen zijn nog zichtbaar in het dorp en met de uitleg van reisleider Ger komt deze wrede geschiedenis weer tot leven.

Behalve een excursie terug in de tijd, zijn er uitjes in het hier en nu: in de markthal van Narbonne proeven José en Bram een terrine van varkenshersenen. Zelf zouden ze het uit eigen beweging niet kopen, maar zegt Bram: “Het is echt lekker. En waarom niet? Het is een eeuwenoud recept en dat is niet omdat het smerig is.” Ook bij een biologisch-dynamische wijnproeverij laat Bram het goed smaken.

Bart is met 85 jaar de oudste van de groep. Deze Brabantse kaasboer biecht tijdens een excursie naar het klooster van Fontfroide op dat hij in z’n jonge jaren monnik of priester wilde worden. Het kloosterleven trok, maar uiteindelijk koos hij toch voor het boerenleven. Samen met Martine bezoekt hij in de buurt van de camping een geitenboerderij waar z’n hart van opengaat. Bart: “Ook al werk ik niet meer en heeft m’n zoon het bedrijf overgenomen, boer blijf je voor de rest van je leven.”

Ruud en Reina hebben in de vorige aflevering verteld over de dansschool die ze jarenlang bestierden. Omdat het werk in de dansschool annex horecazaak haar te veel werd, is Reina nog een andere weg ingeslagen: ze zette een hondentrimsalon op. Tot op de dag van vandaag heeft ze deze salon aan huis. Met passie vertelt ze tijdens een lunch onderweg naar de volgende camping over het plezier en de voldoening die ze nog steeds heeft in het werken met honden.

Aflevering 6 – dinsdag 23 september om 20.30 uur bij MAX op NPO 1
Meer dan een maand zijn de dertig kampeerders  en teckel Yessy met elkaar opgetrokken en van camping naar camping gereden in het zuidwestelijke deel van Frankrijk, het land van de Katharen. De laatste dagen van de reis dienen zich aan. Dat betekent ook dat de grande finale van de jeu de boules op stapel staat. Competitieleider Ruud heeft de stand nauwkeurig bijgehouden en twee koppels gaan strijden om de felbegeerde titel: winnaar van de jeu de boules 2025!

Voor het zover is en de groep afscheid neemt, zijn er nog vier volle dagen en die worden goed benut. Evelyne neemt Martine mee naar het dorp Bruniquel in de buurt van de camping. Hier staat op het hoogste punt van een rots het kasteel van Bruniquel. Evelyne heeft een speciale missie: uit stamboomonderzoek is gebleken dat haar voorouders in de 18^e eeuw op dit kasteel hebben gewoond. Zij gaat op zoek naar sporen van haar verleden in dit Middeleeuwse dorp.

Nog één keer worden de pootjes op- en de luifels ingedraaid. Bij Rob gaat dat niet van een leien dakje. Zijn luifel loopt vast en kan niet meer worden opgerold. De halve groep bemoeit zich ermee, maar uiteindelijk weet Hans de boel te redden. Samen met Bertha runt hij een bedrijf in tent- en zeildoeken. Ze hebben ondanks hun 80+ leeftijd nog steeds hun werkplaats aan huis waar Bertha honderden tenten in elkaar heeft genaaid en voor vaste klanten altijd nog klaarstaat. Een haperende luifel is voor hen dus geen enkel probleem. Als de luifel weer in z’n omhulsel zit, verlaat de groep het land van de Katharen en rijdt naar de laatste camping in de Dordogne.

Op deze camping aan het riviertje de Vézère mag Yessy voor het eerst los zwemmen en haalt volgens Jolanda met gemak zijn A-diploma. En er worden plannen gesmeed om op de laatste avond reisleiders Ger en Evelyne in het zonnetje te zetten. Evelyne heeft al talloze reizen begeleid, maar iedere keer ziet ze er als een berg tegenop om afscheid te nemen. Haar tranen op de afscheidsavond spreken boekdelen.