Vaak opnamestops op spoedeisende hulpen door overbelasting ziekenhuizen

Spoedeisende hulp afdelingen (SEH’s) zijn regelmatig zo druk dat zij uit veiligheidsoverwegingen geen nieuwe patiënten meer opnemen. Zij verwijzen patiënten dan door naar omliggende ziekenhuizen. Maar soms zelfs een hele regio zo overbelast dat ziekenhuizen, ondanks capaciteitsproblemen, gedwongen worden toch weer nieuwe patiënten op te nemen. Dat vertellen verschillende medisch specialisten en de Nederlandse Vereniging van Spoedeisende Hulp Artsen (NVSHA) in Meldpunt op vanavond om 19.55 uur bij MAX op NPO 2.

De voorzitter van de NVSHA, Yara Basta, noemt de situatie in de spoedeisende hulp zorgelijk. “Het is regelmatig nodig om spoedeisende-hulpafdelingen voor nieuwe opnames te sluiten omdat we geen veilige zorg kunnen bieden. Dat is écht een noodmaatregel.”

Meldpunt bezocht het Groene Hart Ziekenhuis (GHZ) in Gouda. Dit ziekenhuis heeft één à twee keer per week een opnamestop op de SEH, zegt internist acute geneeskunde Noortje Briët-Schipper. Dan nemen het nabijgelegen Alrijne Ziekenhuis en het Leidsch Universitair Medisch Centrum de acute patiëntenzorg over. De maximumcapaciteit is in die ziekenhuizen echter ook regelmatig bereikt en als gevolg moet het ziekenhuis in Gouda noodgedwongen openblijven.

“Terwijl we dat eigenlijk niet meer kunnen,” zegt Briët-Schipper in Meldpunt. “Het is dan een soort alle-hens-aan-dek-scenario. De druk is dan zo hoog dat iedereen aan het rennen is. Je houdt dat niet lang vol. Voor het personeel is dat echt zwaar.”

NVSHA-voorzitter Basta zegt dat zo’n grote regionale verstopping van verschillende SEH’s zich vaker voordoet: “Ik heb zelf ook zo’n situatie meegemaakt”, zegt voorzitter Basta, zelf SEH-arts in het Flevoziekenhuis in Almere. Dat ziekenhuis werkt regionaal samen met het Ziekenhuis St Jansdal in Harderwijk en het Tergooi MC in Hilversum. 

Momenteel kampen de ziekenhuizen met veel grieppatiënten. Op ruim tachtig spoedeisende-hulpafdelingen in ons land is het regelmatig zo druk dat een opnamestop wordt ingesteld. Het aantal dergelijke SEH-stops in Nederland wordt door het Landelijk Netwerk Acute Zorg (LNAZ) bijgehouden. Uit de meest recente cijfers blijkt dat in het derde kwartaal van 2024 er 1.080 SEH-stops waren in ons land.

Hoogleraar Public Health van de Universiteit Utrecht, Guus Schrijvers, noemt de SEH-stops in ons land “Een trieste situatie.” Schrijvers: “Er is een groot personeelsgebrek. Dit moet snel worden opgelost. Het is heel naar dat dit gebeurt en ik vrees dat we dit in de toekomst nog vaker zullen zien gebeuren.”

Amsterdam UMC-hoogleraar interne geneeskunde Marcel Levi vindt dat SEH-stops niet voor zouden moeten komen: “Ik denk dat het eigenlijk gewoon niet kan. Het is doorschuiven van het probleem naar elders, zodat die ook overlopen en het betekent dat mensen op een moment van maximaal risico op de weg zijn naar een andere post.” laat Levi schriftelijk aan Meldpunt weten.

Levi vindt dat er na iedere SEH-stop een verplichte melding aan de IGJ of de Nederlandse Zorgautoriteit NZa moet worden gedaan. Dat gebeurt momenteel niet. Voorzitter Y. Basta van de NSVHA: “Als het niet overal wordt bijgehouden, zal dit zeker niet alles zijn. We kunnen wel aannemen dat dat cijfer hoger zal zijn.”

Ook de beroepsvereniging van verzorgenden en verpleegkundigen, V&VN, wil van de vele SEH-stops af: “Het is heel herkenbaar, maar ik vind het heel erg zorgelijk. Ik denk dat wat je nu op de eerste hulp ziet gebeuren, een gevolg is van een veel groter probleem. De eerste hulpen gaan dicht als er geen bedden meer beschikbaar zijn. Tegelijkertijd wachten in datzelfde ziekenhuis tientallen mensen op vervolgzorg buiten het ziekenhuis.” Zegt Joyce Kranendonk, voorzitter V&VN transferverpleegkundigen in Meldpunt.

Het kabinet wil volgend jaar ruim een half miljard euro bezuinigen op de langdurige zorg. Kranendonk vreest voor een toename van de problematiek door deze bezuinigingen: “Ik denk dat bezuinigingen dit probleem alleen maar zal vergroten. Je zult regionaal heel goede afspraken moeten maken met bijvoorbeeld verpleeghuizen in de regio om te kijken hoe die zorg goed overgenomen kan worden. Dat er bijvoorbeeld een centraal aanmeldpunt voor spoedzorg is, zodat niet alle ziekenhuizen los van elkaar gebeld moeten worden.”

Ook NVSHA-voorzitter Basta is tegen de aangekondigde bezuinigingen: “Dat zou betekenen dat de druk op de zorg alleen maar gaat toenemen en dat we nog meer SEH- stops gaan zien.”

De branchevereniging van de ouderenzorg, ActiZ, reageert geschrokken op de bevindingen over SEH-stops. ActiZ-voorzitter Anneke Westerlaken laat schriftelijk aan Meldpunt weten: “Kwetsbare ouderen willen zo lang mogelijk zelfstandig thuis blijven wonen. Maar dit maatschappelijk streven loopt in de praktijk spaak, wanneer patiënten via de spoedeisende hulp in het ziekenhuis komen. Dagelijks lagen in 2023 gemiddeld 753 patiënten in ziekenhuisbedden die eigenlijk ontslagen hadden moeten worden. De belangrijkste succesfactor van geriatrische revalidatie is intensieve samenwerking tussen diverse professionals met de verpleegkundige als sleutelrol. Het personeelstekort is hierbij het grootste knelpunt. Daar zijn de juiste investeringen vanuit Den Haag nodig.”

Meldpunt
Vrijdag 24 januari 
Om 19.50 uur bij MAX op NPO 2
Presentatie: Elles de Bruin
MAXMeldpunt.nl | meldpunt@omroepmax.nl