De Russen van Assen - Een vergeten oorlogsverhaal (4-5-2014)

“Deze jongens moet recht worden gedaan. Ik wil dat zij gekend en erkend worden en niet als een vlek worden uitgewist.” Die hartenkreet schreef de 80-jarige Hennie Strijk vorig jaar zomer aan MAX. Ze vroeg aandacht voor het lot van de Sovjetsoldaat en krijgsgevangene Maulan Machanov, die na de bevrijding maanden bij het gezin Strijk in Assen woonde. Deze documentaire is zondag 4 mei om 18.00 uur te zien op Nederland 2.

Machanov maakte deel uit van een kleine groep Sovjet-Russische krijgsgevangenen die in de laatste oorlogsjaren in Assen voor de Duitsers werkten en na de bevrijding bleven. In het najaar van ’45 werden Maulan en zijn medesoldaten door de Russische militaire politie opgehaald en gedeporteerd naar de Sovjetunie.

Wat was het lot van Maulan Machanov? Stierf hij in een Russisch concentratiekamp, zoals veel teruggehaalde krijgsgevangenen? Stalin beschouwde krijgsgevangenen als verraders.

In ‘De Russen in Assen – een vergeten oorlogsverhaal’ gaat MAX op zoek met slechts een foto en de emotionele oproep van Hennie Strijk: “Het verschrikkelijke lijden van deze mensen is nooit onderkend en begrepen. Maar ik heb hem gekend en in mijn hart gesloten. Mijn leven lang!”

In de documentaire ook het verhaal van journalist Remco Reiding. Hij speurt al jarenlang naar de nabestaanden van omgekomen Russische krijgsgevangenen. Bijna 900 van hen liggen begraven op het Russisch Ereveld in Amersfoort. Tot ver in de jaren negentig had niemand enig idee wie deze mannen waren en waar ze vandaan kwamen. Reiding trok zich hun lot aan. Hij ging op zoek in archieven om hun identiteit te achterhalen en nabestaanden te vinden. Reiding: “Ik heb de grafstenen een gezicht gegeven door de familie op te sporen en de verhalen van de soldaten naar boven te krijgen”.

In het programma gaat Reiding in de Russische provincie Rostov op zoek naar familieleden van Fjodor Djomin. Djomin werd op z’n 24e naar het front gestuurd en overleefde als krijgsgevangene vier jaar Duitse werkkampen. Een paar weken na de bevrijding stierf hij aan tbc. Zijn familie hoorde na 1941 nooit meer iets over hem.

MAX: De Russen van Assen – Een vergeten oorlogsverhaal 
Zondag 4 mei om 18.00 uur op NED 2
www.omroepmax.nl