Afleveringen Nederlandse Bouwkunst door de ogen van Paul Rem

Door de eeuwen heen hebben verschillende bouwstijlen hun intrede gedaan in ons land. Het resultaat is: steden vol prachtige gevels, markante huizen, kerken en andere gebouwen die met recht kunstwerken genoemd mogen worden. In de online serie Nederlandse Bouwkunst door de ogen van Paul Rem, neemt architectuurhistoricus Paul Rem de kijker mee langs deze parels van de stad en vertelt meer over de historie van de Nederlandse bouwkunst. In elke aflevering staat een stad en bouwstijl centraal. Paul Rem bezoekt de steden Groningen, Hoorn en Enkhuizen, Utrecht, Haarlem en Amsterdam

Woensdag 13 september om 21.10 uur bij MAX op NPO 2 - Groningen
In deze aflevering komt de invloed van de Italiaanse renaissance op onze bouwkunst aan bod, en die is goed zichtbaar in Groningen. Neem het Stadhuis van de stad, een typisch voorbeeld van classicistische bouw uit eind 18e begin 19e eeuw. Deze bouw kenmerkt zich doordat er gebruik is gemaakt van verschillende elementen uit de klassieke oudheid. 

Maar ook de Gotische bouwstijl is in Groningen terug te zien, zoals in de Martinikerk. Naast de bijzondere bouwstijl, is de binnenkant van de kerk op bijzondere wijze beschilderd met scènes uit het leven van Jezus met hier en daar een renaissance-motief. De beschilderingen zijn illustratief voor het leven in Groningen halverwege de 16e eeuw. En zo ontstaat de Nederlandse renaissance. 

Woensdag 20 september om 21.10 uur bij MAX op NPO 2 - Hoorn & Enkhuizen
Paul Rem gaat op zoek naar de Lodewijk XIV-stijl in Nederland. De stijl vernoemd naar de Franse Lodewijk de 14e, de Zonnekoning, die Versailles bouwt als uitdrukking van zijn absolute macht. Paul neemt ons mee over de Grote Oost, de oudste straat van Hoorn. Daar zien we in de gevels van verschillende panden deze stijl terug. 

Op steenworp afstand van Hoorn ligt Enkhuizen. Ook hier is de Lodewijk XIV-stijl terug te vinden. Schuin tegenover de Drommedaris, het bekendste gebouw van Enkhuizen aan de oude haven, ligt het Snouck van Loosenhuis. Een mini-Versailles. Het pand is zelden geopend, maar Paul mag een kijkje nemen in het gebouw en vertelt over de oude bewoners en rijke geschiedenis. 

Woensdag 27 september om 21.10 uur bij MAX op NPO 2 - Utrecht
In Utrecht staat de bouwkunst van de gotiek centraal, de bouwstijl van de donkere middeleeuwen. Deze bouwstijl vindt zijn oorsprong in Frankrijk en komt uiteindelijk ook in Nederland terecht. Dan ontstaat de glorie van de gotiek: de Domkerk. 

Het geheim van de gotiek is niet bouwen met muren, maar met lucht. En dat is terug te zien in de Domkerk in Utrecht. Open galerijen, pijlers met lucht, daarboven kleine galerijen die open zijn naar een achterwand en daarboven het licht in de vorm van glas-in-lood. Via de kleine galerijen, het triforium, neemt Paul Rem de kijker mee naar waar niemand zomaar mag komen: het dak van de kerk.

Woensdag 4 oktober om 21.10 uur bij MAX op NPO 2 - Haarlem
In deze aflevering zien we de architectuur van de late 18e eeuw, het neoclassicisme. Een toonbeeld van het neoclassicisme in Haarlem is het huis van Pieter Teyler van der Hulst,  waar nu het Teylers Museum is gehuisvest. Het museum, dat na de dood van Pieter Teyler is gebouwd, is een ode aan de klassieke en Romeinse bouwkunst.

Verder neemt Paul ons mee langs de parels van Haarlem. In de stad zijn panden en gevels te vinden met de zo kenmerkende Lodewijk XIV-stijl die hij ook laat zien in de aflevering over Hoorn & Enkhuizen.

Woensdag 11 oktober om 21.10 uur bij MAX op NPO 2 - Amsterdam
Paul laat ons kennismaken met de bouwstijl van de Amsterdamse School. De wandeling start achter het Centraal Station van Amsterdam. Daar staat een kantoorgebouwtje op palen, met een puntgevel die naar voren steekt. De architect liet zich inspireren door de bouwkunst van toenmalig Nederlands-Indië. Deze stijl en het gebruik van materialen is typisch voor de stijl van de Amsterdamse School.  

Een ander gebouw waar de Amsterdamse School goed tot uiting komt is het Scheepvaarthuis. Een betonnen gebouw met daarvoor een prachtige bakstenen gevel en een rijkdom aan details. Paul Rem neemt een kijkje in het gebouw, met een indrukwekkend trappenhuis vol bijzondere details. Na de bouw van het Scheepvaarthuis, is deze bouwstijl van grote invloed op de bouw in Amsterdam. Het Gele Blok van architect Michel de Klerk aan het Spaarndammerplantsoen is daar een goed voorbeeld van.